آیا در قرآن کریم شواهدی بر ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وجود دارد؟
هرچند نیاز نیست هر موضوع صحیحى با تمام جزئیات وخصوصیاتش در قرآن کریم آمده باشد، زیرا بسیارى از موارد واقعیت دارد ولى وحى الهى به جزئیات متعرض نگشته است.
اما جواب سۆال مذکور مثبت است. آیات بسیارى پیرامون حکومت جهانى امام عصر(علیه السلام) وجود دارد که بزرگان دین در کتابهاى معتبر وگرانبهایشان نقل فرموده اند، از جمله آنها (علامه مجلسى) که در کتاب شریف بحار الانوار بابى را به ذکر آیات قرآن کریم که به قیام امام زمان(علیه السلام) تاویل شده، اختصاص داده است، وما در این جا به چند نمونه اکتفا مى کنیم:
1- (در زبور (حضرت داود) بعد از کتب آسمانى سابق نوشتیم که: زمین را بندگان صالح ما به ارث مى برند). (1) واینان قائم آل محمد ویاران او مى باشند.
2- (خدا فرستاده خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا بر همه دین ها غالب شود؛ هرچند مشرکین نخواهند). (2) بنابر روایتى از امام رضا(علیه السلام) نقل شده است، این آیه درباره قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله) است، وى امامى است که خداوند او را بر همه کیش ها و آیین ها غالب گرداند.
3- (خداوند به کسانى که از شما ایمان آورده وعمل صالح پیشه ساخته اند، وعده داده که آنها را در زمین نماینده خود گرداند، چنانکه همانند آنها را سابقه خلیفه کرد. و ثابت مى دارد دین آنها را، که براى آنان برگزید، ترس آنها را تبدیل به امن کنیم، و اینان هیچ گاه به من شرک نورزند). (3)
در کتاب (غیبت) شیخ طوسى، روایت شده که این آیه نیز درباره مهدى موعود(عجل الله تعالی فرجه) و یاران او نازل شده است.
4- (ما اراده کرده ایم بر آنان که در زمین زبون گشتند، منت بنهیم و آنها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم).(4)
در (غیبت)، شیخ طوسى از امیرالمۆمنین(علیه السلام) روایت مى کند که در تفسیر این آیه فرمود: اینان که در زمین ضعیف گشته اند آل پیغمبرند، که خداوند مهدى آنها را برانگیزد تا آنان را عزیز ودشمنان ایشان را ذلیل گرداند.
5- (بدانید که خداوند، زمین را پس از مردنش زنده مى گرداند، ما آیات خود را براى شما بیان کردیم تا در آن باره تعقل کنید). (5)
پس خدا مردى از خانواده مرا مى فرستد تا زمین را پر از عدل وقسط کند، چنانکه از ظلم وجور پر شده است. ساکنین آسمان وزمین، از او راضى خواهند بود. زمین تمام گیاهان خود را برایش مى رویاند
در (غیبت)، شیخ طوسى از ابن عباس روایت نموده که در تفسیر این آیه گفت: خداوند زمین مرده را بعد از بیدادگرى اهلش، با ظهور قائم آل محمد اصلاح کند.
علامه مجلسى در همین رابطه 60 آیه از آیات قرآن کریم را با روایات مربوطه ذکر فرموده که علاقه مندان مى توانند به کتاب وى مراجعه نمایند. (6)
آیا در کتب اهل سنت روایاتى پیرامون وجود و ظهور و سیره امام مهدى(عج) است؟
اگرچه عقیده به وجود (مهدى موعود) در بین شیعه امامیه، موج بیشترى داد، وشاید روایات وارده در این موضوع بالغ بر یک هزار حدیث باشد؛ اما بعضى از پژوهندگان مسائل اسلامى، تعداد روایاتى را که از طرق اهل تسنن در این زمینه وارد شده، به دویست حدیث تخمین زده اند.
بارى، هر چند که خفقان عمومى در دوران بنى امیه وبنى عباس ودستهاى مقتدر ومرموز سیاست وقت وتعصبات شدید مذهبى اجاره نمى داد که اخبار مربوط به ولایت وامامت مورد مذاکره وثبت وضبط قرار گیرد، ولى باز هم کتابهاى اصلى اهل سنت از احادیث مربوط به حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) خالى نیست که در اینجا به چند نمونه اشاره مى کنیم:
حذیفه گوید: رسول خدا(صلی الله علیه و آله) خطبه مى خواندند که در خلال سخنان از آنچه در آینده به وقوع خواهد پیوست گفته و فرمودند: (اگر از عمر روزگار جز یک روز نمانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولانى کند که مردى از فرزندانم، که هم اسم من است، برانگیخته شود. سلمان عرض کرد: اى رسول خدا از کدام فرزندتان خواهد بود؟ حضرت فرمود: از این فرزندم وبا دست مبارک به پشت امام حسین (علیه السلام) زدند).(7)
(خدا فرستاده خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا بر همه دین ها غالب شود؛ هرچند مشرکین نخواهند). بنابر روایتى از امام رضا(علیه السلام) نقل شده است، این آیه درباره قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله) است، وى امامى است که خداوند او را بر همه کیش ها و آیین ها غالب گرداند
- و عبد الله بن مسعود گوید: پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: (اگر از عمر دنیا جز یک روز باقى نمانده باشد، خداوند متعال آن روز را آنقدر طولانى مى گرداند تا مردى از امتم و اهل بیتم مبعوث شود، نام او نام من است و زمین را پر از عدل و قسط مى کند، چنانکه پیش از آن پر از ظلم وجور بوده است). (8)
- و نیز از همان حضرت روایت کرده اند که فرمود: (مهدى موعود از عترت من و اولاد فاطمه است). (9)
- و ابو سعید خدرى از پیغمبر (صلی الله علیه و آله ) روایت کرده که فرمود: (در آخر الزمان بلاى سختى از جانب سلطان، بر امت من نازل مى شود، بلایى که سخت تر از آن شنیده نشده است، به طورى که زمین فراخ بر آنها تنگ شده پر از جور وستم مى شود. مۆمنین پناهگاه و دادرسى از ظلم و ستم نمى یابند. پس خدا مردى از خانواده مرا مى فرستد تا زمین را پر از عدل وقسط کند، چنانکه از ظلم وجور پر شده است. ساکنین آسمان و زمین، از او راضى خواهند بود. زمین تمام گیاهان خود را برایش مى رویاند، و آسمان بارانش را پى در پى فرو مى فرستد، به طورى که مردگان آرزوى زندگى دوباره مى کنند، هفت سال یا نه سال در بین مردم زندگى مى کند). (10)
- و نیز از آن حضرت روایت شده که فرمود: (مهدى ما پیشانى بلند و باریک بینى است. زمین را پر از عدل و داد مى کند، چنان که از ظلم و بیدادگرى پر شده است، مدت 7 سال حکومت مى کند). (11(
- و نیز ابن عباس از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روایت کرده است که فرمود: (مهدى(علیه السلام) طاووس اهل بهشت است). (12)
پی نوشت ها:
(1) (ولقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادى الصالحون). (انبیاء/105).
(2) (هو الذى ارسل رسوله بالهدى ودین الحق لیظهره على الدین کله ولو کره المشرکون). (صف /9).
(3) (وعد الله الذین آمنوا منکم وعملوا الصالحات لیستخلفنهم فى الارض کما استخلف الذین من قبلهم..).. (نور /54).
(4) (ونرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض ونجعلهم ائمه ونجعلهم الوارثین). (حدید /15).
(5) (اعلموا ان الله یحیى الارض بعد موتها، قد بینا لکم الآیات لعلکم تعقلون). (حدید/26).
(6) مهدى موعود، ترجمه على دوانى، ص 272-246.
(7) فوائد السمطین، محمد جوینى خراسانى، ج 2، ص 325، ینابیع الموده، قندوزى، ج 3، ص 163.
(8) فصول المهمه، ابن صباغ مالکى، ص 294.
(9) همان ماخذ.
(10) البیان فى اخبار صاحب الزمان، حافظ گنجى شافعى، ص 493.
(11) ینابیع الموده، قندوزى، ج 3، ص 163. فصول المهمه، ابن صباغ مالکى، ص 293.
(12) فصول المهمه، ابن صباغ مالکى، ص 293.